آیا مصرف خودسرانه ویتامینها در شرایط کرونا مضر است
- آیا مصرف خودسرانه ویتامینها در شرایط کرونا مضر است
برخی از ویتامینها میتوانند اثر داروها را کاهش یا افزایش دهند یا با مواد غذایی تداخل داشته باشند؛ بنابراین لازم است بدانیم استفاده بیش از حد ویتامینها و مواد معدنی میتواند اثرات جانبی منفی داشته باشد.
طبق تحقیقات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، بیش از 40 درصد افراد هر روز نوعی مکمل مصرف میکنند، اما تحقیقات نشان میدهد مکملها در بیشتر موارد ضروری نیستند.
اگر چه بیشتر افراد قادر به دریافت مقدار کافی ویتامینها و مواد معدنی از رژیم غذایی خود هستند، اما گروههایی مانند مادران باردار وجود دارند که ممکن است به مکمل نیاز داشته باشند؛ همچنین گیاهخواران ممکن است در مورد مواد مغذی مانند B12 کمبود داشته باشند.
برای اینکه ویتامینهای بدن به حد کافی تأمین شود، باید روزانه پنج نوبت سبزی و میوه بخوریم، اما با مصرف این مقدار سبزی و میوه به حد بالای ویتامینها در بدن نمی رسیم، بنابراین عوارض ناخوشایند مصرف بیش از حد ویتامینها وقتی ظاهر میشود که به جای سبزی و میوه، سراغ مصرف خودسرانه ویتامینهای داروخانهای و خارج از مواد غذایی میرویم.
ویتامین A جزو ویتامینهایی است که از بدن دفع نمیشود. مصرف بیش از نیاز این ویتامین سبب سردرد، زخم شدن دهان، گیجی، حالت تهوع و استفراغ، ریزش موها، عادت ماهیانههای نامنظم و دردناک در بانوان، درد استخوانها و مفاصل و لکههای زرد رنگ روی پوست میشود. مواد غذایی مانند هویج، تخممرغ، جگر، سبزیها، شیر و کلم بروکلی از جمله مواد غذایی سرشار از ویتامین A هستند.
ویتامین D اگر بیش از حد نیاز مصرف شود، تأثیری برعکس دارد و باعث بیماری به نام استخوانشکننده میشود و از جوش خوردن استخوانها جلوگیری میکند.
مصرف زیاد این مکمل همچنین باعث تداخل در عملکرد عضلات و بیماریهای قلب عروقی میشود؛ همچنین ویتامین D در مواد غذایی همچون زرده تخممرغ و شیر یافت میشود.
گرچه برخی ویتامینها مانند ویتامین E هنوز عوارض شناخته شدهای ندارند، اما بیخطر نیست، بلکه هنوز عوارض آنها در بدن به شکل کامل شناخته نشده و به هر حال مصرف زیاد آنها مضر است.
مصرف بیش از حد نیاز ویتامین K نیز سبب بروز بیماری زردی در کودکان شیرخوار میشود؛ این ویتامین در مواد غذایی همچون سبزیها و میوههایی که رنگ سبز دارند و جگر وجود دارد.
از خانواده ویتامینهای گروه B میتوان به ویتامینهای B1، B2، B3، B5، B6و B12 اشاره کرد. B1 در غلات، B2 در اسفناج، قارچ، جگر و شیر، B5و B12نیز در غذاهای حیوانی و حبوبات موجود است.
ویتامین B6 نیز در اسفناج، موز و کلم بروکلی وجود دارد و مصرف زیاد و غیرطبیعی آن ممکن است به اختلال در راه رفتن و بیماریهای عصبی همچون خواب رفتن دور دهان و دستها بیانجامد، این در حالی است که همین ویتامین برای رفع چنین عوارضی در بیماران بهکار میرود، اما مصرف بیش از اندازهاش نتیجه عکس دارد.
ویتامین B3 نیز در بدن سبب کاهش چربی میشود، اما به دلیل عوارض آن باید در ردههای آخر روشهای کاهش چربی قرار گیرد. مصرف بیش از حد نیاز این ویتامین سبب زردی، اختلالات کبدی، اسهال، بالا رفتن قند، ضایعات پوستی، انقباضات رودهای، گر گرفتگی، بالا رفتن اسید اوریک و حتی بیماریهای قلبی میشود. ویتامین B3 در قارچ، مرغ و بادام زمینی به فراوانی دیده میشود.
مصرف بی رویه اسید فولیک نیز موجب ایجاد تشنج میشود. مصرف خودسرانه این مکمل باعث می شود علائم ظاهری نوع دیگری از کم خونی در بدن بیمار ناپدید شود، در حالی که کم خونی واقعی در بدن باقی مانده است و این وضعیت ممکن است پزشک معالج را به اشتباه بیاندازد.
فاطمه جسمانی، مسؤل امور دارویی مرکز بهداشت شهدای انقلاب شیراز
انتهای پیام